Jet Bussemaker feliciteert studenten met nieuwe basisbeurs
In de Nijmeegse Stevenskerk opende bestuursvoorzitter Rob Verhofstad het academisch jaar van de HAN onder het thema ‘De regio als campus’. “Onze activiteiten vinden echt niet alleen plaats op onze campussen in Arnhem en Nijmegen”, benadrukte hij. Het onderwerp zette hem aan na te denken over de manier waarop studenten en medewerkers bij de HAN leren en onderzoeken. Dat sloot aan bij een persoonlijke fascinatie, bekende Verhofstad.
Snackbar ‘Petit restaurant’ in Helmond
“Ik heb een soort privé-project waarmee ik mijn omgeving verveel en dat draait om de vraag hoe mensen eigenlijk leren. Tijdens gesprekken probeer ik soms een drietal vragen aan bod te laten komen: waar heb je het meest geleerd, wanneer heb je het meest geleerd en van wie heb je het meest geleerd?”, vertelde de bestuursvoorzitter.
De systeemantwoorden liggen voor de hand: men leert het meest op school, tussen het zeventiende en 24e levensjaar en van docenten, lectoren of hoogleraren. “Als je die vragen aan individuele mensen stelt, krijg je echter heel andere antwoorden”, aldus Verhofstad. “Dan gaat het in heel veel gevallen over een houding of een inzicht.”
Zelf stak de Gelderse bestuurder veel op toen hij als vijftienjarige bij snackbar ‘Petit Restaurant’ in Helmond werkte. Daar leerde hij zich staande te houden in de “krankzinnige wereld van een snackbar met een nogal ruig clientèle in een nogal slechte buurt van Helmond”, aldus Verhofstad. Zijn leermeester was Ruud, die altijd schone handen hield en de snackbar bestuurde vanaf een kruk. “Ik bestudeerde hoe hij omging met die soms wat lastige klantenkring. Zo heb ik geleerd wat je dan moet zeggen, en vooral wat je dan niét moet zeggen.”
Niet alleen studenten moeten leren
Leren van praktijk en context is dus niet bepaald nieuw, benadrukte Verhofstad. “Leren in de praktijk hoort erbij; dat is niet nieuwerwets, dat hebben we altijd gedaan. ‘We leren niet van school, we leren voor het leven’”, citeerde hij uit een bundel over de voorgeschiedenis van de HAN.
Dat leren vindt niet alleen plaats bij studenten tussen de zeventien en vierentwintig jaar oud. “Dat is onzin”, verduidelijkte de bestuursvoorzitter. “De arbeidsmarkt verandert razendsnel en disruptief. Kim Putters van de Sociaal Economische Raad vertelde onlangs bij de Vereniging Hogescholen dat we aan het einde zitten van het industriële model dat zich kenmerkt door uitputting van menselijke en natuurlijke hulpbronnen. We hebben inmiddels een schreeuwend tekort aan zowel menselijke als natuurlijke hulpbronnen. Daarenboven komen we tot de conclusie dat geld die problemen niet oplost. We hebben dus iets te doen.”
De wekelijkse nieuwsbrief is nog korte tijd gratis te ontvangen. De voorwaarden vindt u hier.
De neergang van dat industriële model biedt een unieke kans voor transformatie van de samenleving. “Echt een inclusieve samenleving te maken, om echt aan armoedebestrijding te doen en op een duurzame manier geld te verdienen, haalde Verhofstad de woorden van Putters aan. “Dat kan echter alleen als we aan leven lang ontwikkelen doen. Niet een beetje maar radicaal. Zo’n transformatie kan alleen als je een bevolking hebt die zich blijft ontwikkelen.”
De zesduizend diploma’s die de HAN jaarlijks uitgeeft zijn dan, gezien de omvang van de arbeidsmarkt, veel te weinig. “Als we met elkaar willen dat mensen zich blijven ontwikkelen, zijn die zesduizend dus niet genoeg. We moeten aan de bak.”
Lang leven ontwikkelen
In navolging van het verkiezingsmanifest dat de Vereniging Hogescholen onlangs uitbracht, pleitte Verhofstad ervoor om leven lang ontwikkelen tot een bekostigde activiteit voor hogescholen te maken. Hij sprak over het oprekken van het recht en de plicht van mensen om zich te ontwikkelen.
“Leven lang ontwikkelen is iets dat ook mooi is”, benadrukte hij. “We noemen het vaak met een gefronst voorhoofd en de vraag hoe we dat toch gaan doen. Het is echter een mooie investering. Het is niet alleen ‘leven lang ontwikkelen’, maar evengoed ‘lang leven ontwikkelen!’”
Studenten, hou die lobby vast
Jet Bussemaker, voorzitter van de Raad voor Volksgezondheid & Samenleving en voormalig minister van OCW in kabinet Rutte-2, was te gast bij de HAN. Als minister heeft zij de afschaffing van de basisbeurs met veel vuur verdedigt. “Ik feliciteer alle studenten met de nieuwe basisbeurs”, zei ze nu. “Studenten, hou die lobby ook in de toekomst vast om nog meer mooie dingen voor elkaar te krijgen.”
Aan het welzijn van studenten mankeert tegelijkertijd nog veel, en dat kan niet met één maatregel worden opgelost – ook niet met een basisbeurs. Jongeren groeien op in een wereld waarin steeds meer moet, stelde Bussemaker vast. “Daarom ben ik wat ambivalent over leven lang ontwikkelen. Jongeren moeten al zoveel.”
De RVS-voorzitter vroeg aandacht voor het mensbeeld dat kan schuilgaan achter de eis van een levenslange ontwikkeling. “Als we jongeren opvoeden met het mensbeeld dat het nooit goed genoeg is, denk ik niet dat we de veerkrachtige burgers krijgen die we graag zien.”
Zet leven lang ontwikkelen positief neer
Tegen die achtergrond bepleitte ze om leven lang ontwikkelen vooral als een positief beeld neer te zetten en handelingsperspectief te bieden. “Onze levens en carrières bieden veel kansen. We denken vaak dat we met een studiekeuze meteen het traject van ons leven bepalen, maar dat is niet zo. Ik zie het als een combinatie van sporen die heel veel kanten kunnen opgaan. Dat geeft misschien onzekerheid, maar biedt ook veel kansen.”
Haar generatie werd neergezet als de ‘verloren generatie’, bracht Bussemaker in herinnering. “Wij zouden nergens aan de bak komen. Het is echter met mij en vele anderen hier goedgekomen. “Gebruik daarom de sporen die er liggen. Ga van links naar rechts, diagonaal als het moet, en laat je niet vastklikken op één traject.”
