NSC: ‘Kwaliteitsafspraken afschaffen, opleidingsaccreditaties behouden’
Aan de vooravond van het kerstreces werd tijdens een procedurevergadering duidelijk dat de vier toen nog onderhandelende partijen (BBB, NSC, VVD en PVV) geneigd waren om een wetsvoorstel, gericht op het beëindigen van kwaliteitsbekostiging in het hoger onderwijs, controversieel te verklaren. Dit veroorzaakte aanzienlijke frustratie en bezorgdheid bij D66, vooral omdat hogescholen en universiteiten hierdoor mogelijk financiële middelen mislopen. D66-onderwijswoordvoerder Jan Paternotte waarschuwde dat vooral instellingen in krimpregio’s hierdoor getroffen zullen worden.
In een recente brief aan de Tweede Kamer onderstreepte minister Dijkgraaf het belang van het doorzetten van het betreffende wetsvoorstel. Het voorstel, dat nu ter behandeling ligt, lijkt toch gesteund te worden door de Kamer. NSC heeft namelijk aangegeven achter het wetsvoorstel te staan, zo blijkt uit een eerste schriftelijke vragenronde over het wetsvoorstel.
De VVD is nog niet overtuigd
De VVD, traditioneel voorstander van prestatieafspraken binnen het hoger onderwijs, blijft kritisch over het afschaffen van kwaliteitsafspraken. “Kwaliteitsafspraken hebben bijgedragen aan de verbetering van het onderwijs voor studenten, onder meer door de focus op kleinschaliger onderwijs en extra studieplekken in bibliotheken”, merkt de partij op. “We zijn nog niet overtuigd van de noodzaak om deze basis uit de wet te verwijderen.”
Word abonnee!
Alleen met uw bijdrage kan ScienceGuide bestaan. Word abonnee voor slechts €85 per jaar (incl. 9% BTW), ontvang 50 keer per jaar de nieuwsbrief en draag bij aan een onafhankelijk platform voor het hoger onderwijs.
Abonneer u hier
De minister heeft weliswaar aangegeven dat de kwaliteitsafspraken hebben geleid tot een verbetering, waardoor de financiering nu via de lumpsum kan plaatsvinden, maar de VVD uit zorgen over de toekomst. “Wat als instellingen in de toekomst niet meer aan de kwaliteitseisen kunnen voldoen? Welke maatregelen heeft de regering achter de hand om in te grijpen, zonder direct de hele wetgeving te moeten terugdraaien?”
Essentieel dat opleidingsaccreditaties behouden blijven
Met twintig zetels speelt NSC een cruciale rol in het behalen van meerderheden in de Kamer. Het is daarom goed nieuws voor demissionair minister Dijkgraaf dat de partij steun voor het wetsvoorstel heeft uitgesproken. De Nieuw Sociaal Contract-fractie benadrukt wel het belang van voortdurend toezicht en sturing op de kwaliteit van het hoger onderwijs in de komende jaren. “Voor NSC is het essentieel dat opleidingsaccreditaties behouden blijven en dat de evaluatie van de kwaliteit van opleidingen niet enkel aan de instellingen zelf wordt overgelaten”, aldus de partij.
Bovendien pleit NSC voor een andere en efficiëntere beoordeling van hoger-onderwijsinstellingen door de overheid. “Momenteel vindt accreditatie elke zes jaar plaats, een cruciaal evaluatiemoment. Is het mogelijk dit proces te optimaliseren, bijvoorbeeld door steekproefsgewijze controles uit te voeren op zowel de opleidingen als het onderwijs, bestuur en financiën?”
NSC gelooft dat hiermee de administratieve lasten verminderd kunnen worden en het focussen op specifieke criteria efficiënter kan. “Kan de overheid manieren vinden om de kwaliteit van het hoger onderwijs te bewaken en te sturen zonder de administratieve druk te verhogen of van instellingen te vereisen dat ze door bureaucratische hoepels springen om aan de normen te voldoen?”
Minder noodzaak voor verengelsing
De fractie van D66 staat ook achter het voorstel om de kwaliteitsbekostiging in het hoger onderwijs te beëindigen en deze gelden op te nemen in de lumpsumfinanciering. De partij wijst op het belang van een stabielere financiering voor hogescholen en universiteiten, met name in regio’s waar krimp plaatsvindt. Dit zou ook het voortbestaan van kleine opleidingen vergemakkelijken en de de noodzaak verminderen om uit financiële overwegingen over te stappen op Engelstalig onderwijs.
Aan de andere kant is GroenLinks-PvdA bezorgd over de onduidelijke betrokkenheid van medezeggenschapsorganen bij toekomstige investeringen. Het voorstel is volgens hen niet duidelijk over de rol van medezeggenschap in de allocatie van kwaliteitsfondsen als deze aan de lumpsum worden toegevoegd. “Beaamt de regering het belang van vroege betrokkenheid van medezeggenschapsorganen bij het bepalen van bestedingsdoelen van kwaliteitsgelden? En zo ja, hoe wil de regering dit bevorderen?”, vragen de verenigde partijen.
Een gedetailleerd overzicht
Verder verzoekt GroenLinks-PvdA de minister om een gedetailleerd overzicht waarin per onderwijsinstelling duidelijk wordt wat onder het advies- en instemmingsrecht van medezeggenschapsorganen zal vallen na de afschaffing van de kwaliteitsafspraken.
De Socialistische Partij (SP) uit op haar beurt twijfels over de mate waarin hogescholen en universiteiten medezeggenschapsraden daadwerkelijk zullen betrekken bij de verdeling van kwaliteitsmiddelen in de lumpsum. De SP-fractie heeft de minister gevraagd welke maatregelen hij zal treffen om te waarborgen dat medezeggenschapsraden een stem blijven houden in hoe deze gelden worden besteed. “Is de regering bereid om hierover bindende afspraken te maken met onderwijsinstellingen?”, luidt hun vraag.
Tot slot is het opvallend dat de VVD wederom opmerkingen plaatst over de representativiteit van studentenbonden zoals het ISO (Interstedelijk Studenten Overleg) en de LSVb (Landelijke Studentenvakbond). In het verleden heeft de VVD hiervoor bij eerdere wetsvoorstellen ook al aandacht gevraagd. “De VVD-fractie heeft opgemerkt dat de regering met specifieke belanghebbenden zoals het ISO en de LSVb in gesprek gaat. Onze vraag is of deze twee organisaties de enige vertegenwoordigers zijn die geraadpleegd worden, of dat er een breder overleg met de studentengemeenschap plaatsvindt.”
