Spanje wil wetenschappers en onderzoeksaanvragen anders beoordelen
De Spaanse regering wil wetenschappers en wetenschappelijk onderzoek anders gaan beoordelen. Dat blijkt uit de nieuwe Spaanse Open Science-strategie voor 2024-2027 van het ministerie voor Wetenschap en Innovatie en het ministerie van Universiteiten. Het land zal in die periode jaarlijks 23,8 miljoen euro investeren in Open Science, dat door de genoemde ministeries als het “nieuwe mondiale paradigma” wordt gezien.
Nederland is één van de voorbeeldig geachte landen met een reeds formeel vastgestelde Open Science-strategie, hoewel ons land recent nog als zwakke broeder uit de bus kwam bij een vergelijkend onderzoek naar het Open Science-beleid van Europese landen.
Open Science als excellente wetenschap
“Open Science vertegenwoordigt een belangrijke paradigmaverschuiving in de activiteiten van onderzoek, verspreiding van resultaten en meting van onderzoeksprestaties” en verwijst naar “nieuwe manieren om prestaties van onderzoekers te meten”, zo staat in de strategie. Daarin wordt niet alleen gesproken van prikkels en mechanismen die Open Science-praktijken erkennen en aanmoedigen, maar ook over een geleidelijke vermindering van het gebruik van kwantitatieve, bibliometrische indicatoren.
Onder wetenschappers moet het idee worden verspreid dat Open Science als excellente wetenschap geldt, aldus de Spaanse ministeries. Jonge wetenschappers moeten in die geest worden opgeleid.
Wetenschappers ook beoordelen op onderwijs en impact
Als onderdeel van de nieuwe strategie zullen aanvragen voor publiek bekostigde onderzoeksfinanciering deels worden beoordeeld op de implementatie van Open Science-praktijken. Bij het beoordelen van aanvragen op het gebied van HR zal dat eveneens meespelen.
Kwalitatieve indicatoren moeten bij de beoordeling van individuele wetenschappers geleidelijk de plaats innemen van kwantitatieve indicatoren zoals Journal Citation Reports. “Er zullen internationaal erkende criteria worden gebruikt bij de waardering van een diversiteit aan wetenschappelijke bijdragen van wetenschappers, zoals de verspreiding van wetenschappelijke kennis, onderwijsactiviteiten en de impact van onderzoek op de samenleving”, staat in de strategie. Tevens zal een platform worden opgericht om middels voortdurende discussie vooruitgang te boeken bij het implementeren van Open Science.
De bredere beoordeling van wetenschappers klinkt conform het Nederlandse Erkennen en Waarderen-programma. Waar sommige Nederlandse politieke partijen vrezen dat Nederland in deze ontwikkeling zo ver vooroploopt dat het alleen komt te staan, bleek vorig jaar tijdens een overleg tussen Europese ministers al dat ook andere lidstaten het belang zien van Open Science en het anders erkennen en waarderen van wetenschappers.
Training voor wetenschappers, managers, financiers en beoordelaars
Onderzoekend en onderwijzend personeel, maar vooral ook de leden van evaluatiecommissies, zullen trainingsprogramma’s over de kansen en uitdagingen van Open Science krijgen aangeboden. Aan die trainingen worden microcredentials gekoppeld. De ministeries stellen in de strategie het doel om zowel wetenschappers als managers, financiers en beoordelaars “op te leiden om hun professionele prestaties af te stemmen op de Open Science-principes.”
De Spaanse Open Science-strategie spreekt verder van het doel om Open Access-publicaties de norm te maken, de daartoe benodigde digitale infrastructuur te ontwikkelen en data volgens de FAIR-methode te verwerken (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable – vindbaar, toegankelijk, portabel, herbruikbaar).
