Opvolger Horizon 2020 zet in op Open Science
“Een van Europa’s grootste succesverhalen,” zo betitelde Eurocommissaris Carlos Moedas destijds het Horizon 2020 programma. De opvolger Horizon Europe dat zal gaan lopen van 2021 tot 2027 is volgens Moedas zo mogelijk nog ambitieuzer. “We willen de investeringen in de European Research Council verhogen om zo de leidende wetenschappelijke positie van de EU te versterken.”
Maar wat staat er nu concreet in het nieuwe plan van de Europese Commissie? Het budget voor Horizon Europe wordt door de Europese Commissie opgedeeld in drie pijlers: Open Science, Global Challenges & Industrial Competitiveness en Open Innovation. Meer dan de helft van het budget (€52,7 miljard) wordt gereserveerd voor de mondiale uitdagingen.
Controversieel is de keuze om Global Challenges en Industrial Competitiveness onder te brengen in een en dezelfde pijler. Onder meer Nederland heeft hierop aangedrongen om zo meer steun voor de industrie en de landbouw te genereren. Eerder werd al bekend dat er bezuinigd moest gaan worden op de structuurfondsen en de landbouw. Op deze manier lijkt dat te worden ondervangen. Het gevolg is dat er vijf clusters van mondiale uitdagingen zijn geformuleerd waar industrie en wetenschap in samenwerking mee aan de slag moeten.
Dat betekent dat een fors deel van het budget zal gaan naar onderzoek en innovatie op het gebied van gezondheid, inclusieve samenleving, digitale industrie, klimaat en energie en voedsel. “Deze clusters doorsnijden de typische grenzen van disciplines, sectoren en beleidsterreinen en zullen dus leiden tot meer samenwerking en meer impact in de mondiale prioriteiten van de EU,” zo schrijft de Commissie.
Er is €25,8 miljard gereserveerd voor de pijler ‘Open Science’. Hierin is een belangrijke rol weggelegd voor de European Research Council die de komende jaren ruim zestien miljard mag verdelen. Daarnaast gaat een deel van het bedrag naar grote onderzoeksinfrastructuren als de Square Kilometer Array De Square Kilometer Array is een grootschalig project voor radiotelescopen waar op dit moment in Australië en Zuid-Afrika aan wordt gebouwd. en biologische databank ELIXIR.
SURF springt in op roadmap NWO
Waar de Europese Commissie de afgelopen jaren vooral inzette op het ondersteunen van nieuwe onderzoeksfaciliteiten, wordt in Horizon Europe meer de nadruk gelegd op het digitaal verbinden van deze faciliteiten. Daar speelt de European Open Science Cloud een belangrijke rol in. De Commissie ruimt €600 miljoen in voor het plan dat de 1,7 miljoen onderzoekers in Europa de kans moet gaan bieden elkaars data te gebruiken.
Betrek onderzoekers bij European Open Science Cloud
Erik Huizer, de CEO van het Europese netwerk GÉANT waar ook SURFnet deel van uitmaakt, is blij met de forse investeringen in de European Open Science Cloud. Tegen Science Business benadrukt hij daarbij wel dat het van groot belang is om wetenschappers vanaf het begin te betrekken bij het proces. “Onderzoekers moeten betrokken zijn bij het proces van standaardisering. Op dit moment kunnen biologen nog geen consensus bereiken over hoe ze hun data organiseren. Maar we zullen nu consensus moeten bereiken tussen biologen, theoretische natuurkundigen, geesteswetenschappers en anderen.”
De laatste pijler van het Horizon Europe plan richt zich op innovatie. Zo wordt er €10 miljard geïnvesteerd in de oprichting van de European Innovation Council. De Council moet ondernemers, kleine bedrijven en onderzoekers samenbrengen en ondersteunen in hun ambities om internationaal uit te breiden. Een voorbeeld van zo’n plan is de Estse start-up Skeleton Technologies die batterijen op basis van grafeen moet gaan produceren.
De Europese Commissie stelt dat er in totaal €100 miljard voor onderzoek is gereserveerd. Dat komt omdat er €3,5 miljard door onder meer de European Investment Bank wordt geclaimd voor onderzoek en innovatie en €2,4 voor nucleair onderzoek in het kader van Euratom. Het is nog geenszins zeker dat er ook daadwerkelijk zo’n groot bedrag. De komende periode zal het plan beoordeeld worden door zowel de lidstaten als het Europees Parlement.
